Po wprowadzeniu zmian w prawie upadłościowym coraz więcej osób korzysta z możliwości upadłości konsumenckiej, by ostatecznie rozprawić się z niechlubną przeszłością, pozbyć się długów i zacząć żyć „od nowa”. Nowelizacja ustawy przygotowywana przez Ministerstwo Sprawiedliwości ma umożliwić warunkowe umorzenie długów także tym, którzy doprowadzili do bankructwa umyślnie (dzisiaj to wykluczone). Zdaniem urzędników obecnie przepisy są zbyt skomplikowane i procedury wnioskowania i umorzenia długów w upadłości konsumenckiej obwarowane są zaostrzeniami i skomplikowanymi procedurami, które dla wielu chcących z tej instytucji skorzystać, są niemożliwe do przejścia. Głównie chodzi tu o wykazanie, że dłużnik nie doprowadził do powstania niewypłacalności świadomie i taki stan faktyczny nie jest jego celowym działaniem. Nowe przepisy mają umożliwić złożenie wniosku o upadłość także tym, którzy przyczynili się do swojego bankructwa, zatem dla bardzo dużej grupy zadłużonych. Jedynym wyjątkiem będzie zapis stanowiący, że z upadłości nie będą mogli skorzystać ci, którzy skazani zostali prawomocnie za działanie na niekorzyść wierzycieli.
Czy to znaczy, że notoryczni bankruci będą mogli liczyć na oddłużenie na takich samych zasadach jak ci, którym podwinęła się noga po raz pierwszy? Sądy mają rozróżniać zakres odpowiedzialności za powstanie zobowiązań, ich stopnia i celowości działania dłużnika przy ustalaniu planu spłaty. Dzisiaj spełnienie ustalonego sądownie planu skutkuje całkowitym umorzeniem reszty zobowiązań co jest jednoznaczne z oddłużeniem. Jeśli plan nie zostanie wypełniony postępowanie zostaje uchylone i długi zostają nadal. Prawdopodobnie ci, którzy świadomie stali się bankrutami w przyszłości nie będą mogli liczyć na łaskawy plan takich spłat. Sam proces oddłużania ma polegać na wyborze jednej z dróg:
– realizowanie planu spłaty, z tym że wydłużony zostanie on dla świadomie doprowadzających do zadłużenia do 7 lat (pozostali max 3 lata);
– umorzenie bez planu spłat dla tych, którzy nie są zdolni do regulowania jakichkolwiek należności – wówczas sąd będzie mógł umorzyć zobowiązania bez planu – w sytuacjach wyjątkowych;
– warunkowe umorzenie długów – nowość polegająca na tym, że długi będą mogły być umorzone dłużnikom, którzy udowodnią ze obecnie nie są w stanie spłacać żadnych należności, ale ma to charakter przejściowy.
Dla bankrutów dodatkowo zaletą takiego rozwiązania będzie ochrona przez postępowaniami egzekucyjnymi w trakcie trwania postępowania upadłościowego.
