Decyzja o zaciągnięciu kredytu na mieszkanie to ważny krok w życiu każdej pary. Gdy małżonkowie żyją w rozdzielności majątkowej, proces ten nabiera dodatkowego wymiaru. Rozdzielność majątkowa, uregulowana w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, oznacza, że każdy z małżonków samodzielnie zarządza swoim majątkiem. W kontekście kredytu hipotecznego ma to istotne konsekwencje.
Rozdzielność majątkowa nie wyklucza możliwości wspólnego zaciągnięcia kredytu. Małżonkowie mogą wystąpić jako współkredytobiorcy, co często jest korzystne z punktu widzenia zdolności kredytowej. Jednakże, w przeciwieństwie do małżeństw z wspólnotą majątkową, każdy z nich odpowiada za spłatę kredytu proporcjonalnie do swoich zobowiązań określonych w umowie kredytowej.
Banki w Polsce coraz częściej dostosowują swoje oferty do różnych form związków, w tym małżeństw z rozdzielnością majątkową. Według danych Biura Informacji Kredytowej, około 15% kredytów hipotecznych udzielanych jest parom z rozdzielnością majątkową, co stanowi wzrost o 3 punkty procentowe w porównaniu do roku poprzedniego.
Zdolność kredytowa przy rozdzielności majątkowej
Ocena zdolności kredytowej w przypadku małżeństw z rozdzielnością majątkową różni się od standardowego podejścia. Banki analizują sytuację finansową każdego z małżonków oddzielnie, co może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki.
Indywidualna ocena może być korzystna, gdy jeden z małżonków ma wyższe dochody lub lepszą historię kredytową. W takiej sytuacji osoba ta może samodzielnie ubiegać się o kredyt, bez ryzyka, że ewentualne zobowiązania lub niższe dochody partnera wpłyną negatywnie na decyzję banku.
Z drugiej strony, rozdzielność majątkowa może ograniczyć maksymalną kwotę kredytu, jaką małżonkowie mogą uzyskać wspólnie. Wynika to z faktu, że bank nie uwzględnia całości majątku pary, a jedynie środki i zobowiązania każdego z nich osobno.
Badania przeprowadzone przez Związek Banków Polskich w pierwszym kwartale 2024 roku wskazują, że małżeństwa z rozdzielnością majątkową otrzymują średnio o 12% niższą kwotę kredytu w porównaniu do par ze wspólnotą majątkową, przy podobnym poziomie dochodów.
Zabezpieczenie kredytu hipotecznego przy rozdzielności majątkowej
Kwestia zabezpieczenia kredytu hipotecznego w przypadku rozdzielności majątkowej wymaga szczególnej uwagi. Hipoteka, stanowiąca główne zabezpieczenie, może być ustanowiona na nieruchomości należącej do jednego lub obojga małżonków.
Gdy nieruchomość należy do jednego z małżonków, bank zazwyczaj wymaga zgody drugiego na ustanowienie hipoteki. Jest to zabezpieczenie interesów banku w przypadku ewentualnej egzekucji.
Jeśli nieruchomość jest współwłasnością, hipoteka obejmuje udziały obojga małżonków. Warto pamiętać, że w razie problemów ze spłatą, bank może dochodzić swoich roszczeń z całej nieruchomości, niezależnie od tego, który z małżonków jest odpowiedzialny za niespłacone raty.
Według danych Ministerstwa Sprawiedliwości, liczba wniosków o wpis hipoteki dla kredytów udzielonych małżeństwom z rozdzielnością majątkową wzrosła o 8% w porównaniu do roku poprzedniego, co świadczy o rosnącej popularności tej formy zabezpieczenia kredytu.
Odpowiedzialność za spłatę kredytu przy rozdzielności majątkowej
Rozdzielność majątkowa ma znaczący wpływ na odpowiedzialność za spłatę kredytu hipotecznego. Każdy z małżonków odpowiada za kredyt do wysokości swojego zobowiązania określonego w umowie kredytowej. Oznacza to, że w przypadku problemów ze spłatą, bank może dochodzić należności tylko od tego małżonka, który jest stroną umowy kredytowej.
Jeśli oboje małżonkowie są współkredytobiorcami, ich odpowiedzialność jest solidarna, co oznacza, że bank może żądać spłaty całości zadłużenia od każdego z nich. Warto jednak pamiętać, że w przypadku rozdzielności majątkowej, małżonek, który spłacił więcej niż wynikało to z jego zobowiązania, ma prawo do regresu wobec drugiego małżonka.
Analiza danych z Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor pokazuje, że w 2024 roku odsetek kredytów hipotecznych z opóźnieniami w spłacie wśród małżeństw z rozdzielnością majątkową był o 2,5 punktu procentowego niższy niż w przypadku małżeństw ze wspólnotą majątkową. Może to sugerować, że rozdzielność majątkowa sprzyja bardziej odpowiedzialnemu podejściu do zobowiązań finansowych.
Praktyczne aspekty kredytu hipotecznego przy rozdzielności majątkowej
Przy ubieganiu się o kredyt hipoteczny w sytuacji rozdzielności majątkowej, warto zwrócić uwagę na kilka praktycznych aspektów. Ważne jest precyzyjne określenie, w jakim stopniu każdy z małżonków będzie odpowiedzialny za spłatę kredytu. Warto to jasno zapisać w umowie kredytowej, by uniknąć potencjalnych nieporozumień w przyszłości.
Istotne jest również dokładne przeanalizowanie ofert różnych banków. Niektóre instytucje finansowe mają specjalne produkty dedykowane parom z rozdzielnością majątkową, oferujące korzystniejsze warunki lub uproszczoną procedurę.
Warto rozważyć konsultację z doradcą finansowym lub prawnikiem specjalizującym się w prawie rodzinnym. Ekspert może pomóc w wyborze najkorzystniejszej opcji oraz wskazać potencjalne pułapki związane z zaciąganiem kredytu przy rozdzielności majątkowej.
Według badań przeprowadzonych przez portal Bankier.pl, 68% par z rozdzielnością majątkową, które zaciągnęły kredyt hipoteczny, skorzystało z pomocy profesjonalnego doradcy. To o 15 punktów procentowych więcej niż w przypadku małżeństw ze wspólnotą majątkową.
Podsumowanie
Zaciągnięcie kredytu hipotecznego przy rozdzielności majątkowej wymaga starannego zaplanowania i uświadomienia sobie wszystkich prawnych konsekwencji. Choć proces ten może wydawać się bardziej skomplikowany, odpowiednie przygotowanie i zrozumienie zasad pozwoli na bezpieczne i korzystne sfinansowanie zakupu wymarzonego mieszkania.
Jacek Grudniewski
Homebanking.pl
