Utrzymanie dziecka to obowiązek rodziców wynikający również z przepisów prawa. Świadczenia alimentacyjne mają na celu zaspokojenie podstawowych potrzeb dziecka, a unikanie płacenia ich wiąże się z poważnymi konsekwencjami. Wierzyciel ma prawo korzystać z dostępnych rozwiązań, dzięki którym wyegzekwuje przymusowe wykonanie zobowiązania przez dłużnika.
Niepłacenie alimentów to powszechne działanie
Według raportu przeprowadzonego przez BIG InfoMonitor w połowie 2018 roku liczba dłużników alimentacyjnych przekroczyła 319 tysięcy. Liczba ta z roku na rok rośnie, jednak polskie prawo nie pozostaje w tyle. W zaledwie pół roku wszczęto 90 tysięcy spraw przeciw dłużnikom. Możliwość skutecznego egzekwowania należności z tytułu świadczenia alimentacyjnego możliwa jest dzięki wprowadzeniu zmian w przepisy kodeksu karnego, a dokładniej arty. 299 ustawy z dnia 6. czerwca 1997 roku Kodeksu Karnego:
„Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.
Kto może pociągnąć dłużnika do odpowiedzialności?
Według art. 299. 2 Kodeksu karnego nie tylko rodzic może skierować sprawę do sądu w celu uzyskania świadczeń alimentacyjnych na dziecko, ale również organy, które wypłacają świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego:
„Ściganie przestępstwa określonego w paragrafie 1 lub 1a następuje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego”.
Od czego zacząć?
Podczas wydawania orzeczenia zasądzającego wierzyciel otrzymuje również klauzulę wykonalności. Dokument ten jest niezbędny, by komornik mógł rozpocząć postępowanie egzekucyjne. Jego celem jest ustalenie majątku dłużnika alimentacyjnego. Jeśli ten uchyla się od przedstawienia wszystkich posiadanych dóbr, może zostać obciążony grzywną. Zdarza się również, że dłużnik nie tylko ukrywa swój majątek, ale również się go wyzbywa. W tym przypadku wierzyciel ma prawo skorzystać z Kodeksu cywilnego i na podstawie art. 527 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku skierować postępowanie wobec osoby trzeciej, która wzbogaciła się w wyniku pokrzywdzenia wierzyciela:
„Gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć”.
Jeśli prowadzona egzekucja jest bezskuteczna, wierzyciel może uzyskać środki z Funduszu Alimentacyjnego, jeśli spełni warunki kryterium dochodowego.
